พลังงานสะอาด
ปัจจุบัน วิกฤตการณ์ด้านสิ่งแวดล้อมถือเป็นปัญหาใหญ่ และสำคัญระดับชาติ ที่ต้องเร่งแก้ไขปัญหา เช่น PM2.5 รวมถึงทรัพยากรธรรมชาติก็ได้ถูกทำลาย จากทั้งมนุษย์และภัยธรรมชาติ ที่นับวันจะทวีความรุนแรงมากขึ้น
ส่วนหนึ่งของภัยพิบัติดังกล่าวอาจเกิดมาจากการใช้ทรัพยากรและพลังงาน ไม่ว่าจะเป็นถ่านหินและปิโตรเลียมอย่างไม่ยั้งคิดนับตั้งแต่ยุคปฏิวัติอุตสาหกรรมเป็นต้นมา ซึ่งพลังงานประเภทนี้มีแต่ใช้แล้วจะหมดไป จึงทำให้ทรัพยากรที่มีอยู่ในปัจจุบันไม่สามารถรองรับความต้องการที่ยั่งยืนให้กับคนรุ่นหลังได้ จึงจำเป็นต้องหาแหล่งพลังงานใหม่อย่าง “พลังงานสะอาด” เพื่อใช้ทดแทนการใช้แหล่งพลังงานเดิมที่มีจำกัดและกำลังจะหมดไป
พลังงานสะอาดคืออะไร
พลังงานสะอาด หรือ Clean Energy คือ พลังงานที่ได้มาจากธรรมชาติ เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ไม่ก่อให้เกิดมลพิษที่เป็นอันตราย อาทิ ก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ที่เกิดจากกระบวนการผลิต แปรรูป การนำไปใช้ประโยชน์ และจัดการกากหรือของเสีย อันเป็นสาเหตุหนึ่งของภาวะโลกร้อน และที่สำคัญยังสามารถนำมาใช้ได้เรื่อย ๆ โดยไม่มีวันหมด แตกต่างจากเชื้อเพลิงอย่างน้ำมันดิบที่มีอยู่อย่างจำกัด ซึ่งอาจหมดลงได้ในวันหนึ่ง และยังปล่อยก๊าซเรือนกระจก ต้นเหตุของภาวะโลกร้อนออกมาในระหว่างการเผาไหม้อีกด้วย
พลังงานสะอาด มีกี่ประเภท
1. พลังงานที่มาจากธรรมชาติ
เป็น พลังงานสะอาด ที่มนุษย์นำเอาพลังงานที่มีอยู่ตามธรรมชาติ คือ ลม น้ำ แสงแดด ความร้อนใต้พิภพ มาเปลี่ยนเป็นพลังงาน สำหรับประเทศไทย ส่วนใหญ่มักใช้ผลิต พลังงานไฟฟ้า เป็นหลัก
2. พลังงานที่มนุษย์สามารถสร้างขึ้นได้เอง
เป็นพลังงานสะอาดที่มนุษย์สร้างขึ้น เช่น พลังงานขยะ พลังงานชีวภาพ และ พลังงานชีวมวล โดยนำเอาอินทรียวัตถุ มูลสัตว์ หรือ วัสดุที่เหลือใช้จากการเกษตร เช่น ชานอ้อย ซังข้าวโพด ฟางข้าว กากปาล์ม กากมันสำปะหลัง ขี้ไก่ ฯลฯ มาผลิตพลังงานในรูปแบบต่าง ๆ สำหรับใช้เป็นเชื้อเพลิง ในการผลิตพลังงานไฟฟ้า
ประเภทของพลังงานสะอาดมีอะไรบ้าง
- พลังงานแสงอาทิตย์ คือ แหล่งพลังงานสะอาดจากธรรมชาติที่ได้จากรังสีและความร้อนที่แผ่ออกมาจากดวงอาทิตย์ มนุษย์สามารถนำพลังงานความแสงอาทิตย์นี้ไปใช้ประโยชน์ได้อย่างหลากหลาย รวมถึงสามารถเปลี่ยนให้อยู่ในรูปของพลังงานไฟฟ้าได้ด้วย 2 วิธี คือ การใช้โซลาร์เซลล์ในการเปลี่ยนแสงอาทิตย์ให้เป็นพลังงานไฟฟ้า และการใช้ความร้อนจากดวงอาทิตย์ผลิตไอน้ำแรงดันสูงเพื่อใช้ปั่นเครื่องปั่นกระแสไฟฟ้า
- พลังงานน้ำ คือ แหล่งพลังงานสะอาดที่อาศัยพลังงานที่เกิดจากการไหลของน้ำ เช่น การปล่อยน้ำจากที่สูง การไหลของน้ำ หรือการขึ้น-ลงของน้ำ โดยหลาย ๆ ประเทศทั่วโลกได้มีการใช้พลังงานน้ำเพื่อการผลิตกระแสไฟฟ้ากันอย่างกว้างขวางเนื่องจากเป็นแหล่งพลังงานสะอาดที่เข้าถึงได้ง่ายและมีความยั่งยืน
- พลังงานลม คือ แหล่งพลังงานสะอาดได้รับความนิยมสูงและเติบโตเร็วที่สุดแหล่งหนึ่ง เนื่องจากส่งผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมในระดับที่ต่ำมากเมื่อเทียบกับการเผาไหม้เชื้อเพลิงฟอสซิล อีกทั้งยังสามารถนำกลับมาใช้ใหม่ได้เรื่อย ๆ โดยวิธีการใช้พลังงานลมจะอาศัยกังหันลมเพื่อหมุนเครื่องกำเนิดไฟฟ้าเพื่อผลิตพลังงานไฟฟ้า
- พลังงานความร้อนใต้พิภพ คือ แหล่งพลังงานสะอาดที่เกิดจากธรรมชาติและไม่ก่อให้เกิดมลพิษกับสิ่งแวดล้อม โดยพลังงานสะอาดนี้เกิดจากแรงดันใต้ชั้นหินและความร้อนที่ถูกกักเก็บอยู่ใต้ผิวโลกที่อยู่ในระดับลึกลงไปใต้ผิวโลกในรูปของไอน้ำร้อนและบ่อน้ำพุร้อน โดยเป็นการนำไอน้ำมาใช้ปั่นเครื่องปั่นกระแสไฟฟ้า
- พลังงานชีวมวล คือ แหล่งพลังงานสะอาดที่ได้จากการแปรรูปวัสดุชีวมวล อินทรียวัตถุ และวัสดุเหลือใช้จากการเกษตร เช่น ชานอ้อย ซังข้าวโพด ฟางข้าว เศษไม้ กากปาล์ม กากมันสำปะหลัง ซังข้าวโพด รวมถึงมูลสัตว์จากภาคปศุสัตว์ หรือของเหลือจากชุมชนและภาคอุตสาหกรรมไปแปรรูปเป็นพลังงานรูปแบบต่าง ๆ เช่น การเผาเศษไม้เพื่อผลิตพลังงานความร้อน การหมักมูลสัตว์เพื่อผลิตก๊าซชีวภาพ เป็นต้น
การใช้ประโยชน์จากพลังงานสะอาด
- การนำพลังงานสะอาดไปใช้โดยตรง เช่น การใช้พลังงานแสงอาทิตย์เพื่อให้ความอบอุ่นหรือถนอมอาหาร การใช้พลังงานลมเพื่อแล่นเรือในทะเล และการขับเคลื่อนกังหันลมเพื่อบดเมล็ดพืช เป็นต้น
- การนำพลังงานสะอาดไปเปลี่ยนให้อยู่ในรูปของเชื้อเพลิง หรือกระแสไฟฟ้าด้วยอุปกรณ์ต่าง ๆ เช่น แผงโซลาร์เซลล์ กังหันลม เครื่องกำเนิดไฟฟ้า
ข้อดีของพลังงานสะอาด
1. คนทั่วไปสามารถผลิตใช้เองได้
เนื่องจาก พลังงานสะอาด สามารถผลิตจากพลังงานที่มีอยู่ตามธรรมชาติ เช่น แสงแดด ตลอดจน จากเศษซากอินทรียวัตถุ มูลสัตว์ หรือ วัสดุที่เหลือใช้จากการเกษตร ทำให้คนทั่วไปสามารถผลิตพลังงานสะอาดใช้เองได้ ไม่จำเป็นต้องใช้จากส่วนกลาง ช่วยลดค่าไฟ ค่าก๊าซหุงต้ม ประหยัดเงินในกระเป๋าได้มากขึ้น
2. สามารถผลิตและหมุนเวียนกลับมาใช้ใหม่
เพราะ ลม น้ำ แสงแดด เป็นพลังงานที่มีอยู่ตามธรรมชาติ จึงสามารถนำมาผลิตได้ไม่จำกัด และ สามารถหมุนเวียนกลับมาใช้ใหม่ได้ ตามวัฏจักรของธรรมชาติ เหมาะสำหรับผลิตพลังงาน เพื่อการใช้พลังงานอย่างยั่งยืนของมนุษยชาติในอนาคต
3. เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม
หากนำ พลังงานสะอาด มาใช้เป็นพลังงานทดแทน เข่น พลังงานไฟฟ้า จะช่วยลดค่าใช้จ่าย ลดการปล่อยก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ ก๊าซเรือนกระจก ตลอดจนมลพิษต่าง ๆ ทำให้การใช้ชีวิตประจำวัน การผลิตในภาคธุรกิจ ภาคอุตสาหกรรม เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อมมากขึ้น ตัวอย่างเช่น ใช้ หลอดไฟโซล่าเซลล์ แทน หลอดไฟธรรมดา ในการให้แสงสว่าง หรือ ใช้แผงโซล่าเซลล์ ผลิตกระแสไฟฟ้าใช้ในบ้าน หรือ ในโรงงาน เป็นต้น
4. ช่วยลดภาวะโลกร้อน
พลังงานสะอาด ไม่ปล่อยก๊าซคาร์บอนได้ออกไซด์ขึ้นสู่ชั้นบรรยากาศ ตลอดจนไม่ก่อให้เกิดมลพิษ มลภาวะใด ๆ เหมือนกับพลังงานฟอสซิล เช่น น้ำมัน ถ่านหิน ปิโตรเลียม จึงช่วยลดภาวะโลกร้อน ซึ่งกำลังทวีความรุนแรงขึ้นตามลำดับในปัจจุบันได้เป็นอย่างดี
ข้อเสียของพลังงานสะอาด
1. มีข้อจำกัดทางธรรมชาติ
พลังงานจากธรรมชาติ ก็มีข้อจำกัดบางอย่างเหมือนกัน เช่น แสงแดดมีเฉพาะตอนกลางวัน ทำให้ไม่สามารถชาร์จไฟได้ในเวลากลางคืน หรือ การผลิตไฟฟ้าโดยใช้กังหันลม ต้องมีความเร็วลมที่เพียงพอ ถึงจะทำให้กังหันลมสามารถผลิตกระแสไฟฟ้าได้ ด้วยข้อจำกัดทางธรรมชาติเหล่านี้ ทำให้ปริมาณพลังงานที่ผลิตได้ บางครั้งก็อาจไม่เพียงพอกับความต้องการ
2. สร้างแหล่งผลิตได้เฉพาะบางพื้นที่เท่านั้น
เช่น พลังงานลม ต้องสร้างทุ่งกังหันลม บนเนินเขา ภูเขาสูง ชายฝั่งทะเล กลางทะเล ที่มีลมแรงเท่านั้น หรือ พลังงานความร้อนใต้พิภพ สามารถผลิตได้เฉพาะพื้นที่ที่มีการกักเก็บความร้อนใต้พิภพเท่านั้น ซึ่งบางประเทศก็มีมากหรือน้อยแตกต่างกัน ดังนั้น แหล่งพลังงานสะอาดแต่ละชนิด ก็อาจสร้างแหล่งผลิตได้หรือไม่ได้เลย และ อาจสร้างได้เฉพาะบางพื้นที่เท่านั้นอีกด้วย
พลังงานสะอาด พลังงานแห่งอนาคต
ด้วย ภาวะโลกร้อน ที่ทวีความรุนแรงขึ้นตามลำดับ ทำให้องค์การสหประชาชาติออกข้อตกลงที่เรียกว่า ข้อตกลงปารีส (Paris Agreement) เพื่อควบคุมไม่ให้อุณหภูมิโลก สูงเกิน 1.5 องศาเซลเซียส เมื่อเทียบกับยุคก่อนปฏิวัติอุตสาหกรรม โดยการทำให้นานาประเทศทั่วโลกมีความเป็นกลางทางคาร์บอน ภายในค.ศ. 2050 และ ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกเป็นศูนย์ ภายในค.ศ. 2065
เนื่องจากประเทศไทยเอง เป็นหนึ่งในสมาชิกขององค์การสหประชาชาติ และ ได้ร่วมลงนามอยู่ในข้อตกลงปารีส ประกอบกับ เทรนด์รักษ์โลก ที่กำลังมาแรง ในกลุ่มคนรุ่นใหม่และประชาชนที่รักสิ่งแวดล้อม ด้วยเหตุนี้ ทำให้หลาย ๆ ธุรกิจ หลาย ๆ อุตสาหกรรม หันมาใช้ พลังงานสะอาด ในการผลิตพลังงานมากขึ้น เพื่อให้ประเทศไทยมีความเป็นกลางทางคาร์บอน และ ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจกเป็นศูนย์ ได้ภายในเวลาที่กำหนด รวมถึงยังทำให้ผลิตภัณฑ์และภาพลักษณ์ธุรกิจของตนเอง เป็นที่ยอมรับและถูกใจคนรุ่นใหม่อีกด้วยพลังงานสะอาด จึงถือเป็นพลังงานแห่งอนาคตอย่างแท้จริง เพราะไม่เพียงจะช่วยลดปัญหาภาวะโลกร้อนที่ต้นตอ แต่ยังช่วยให้สภาพแวดล้อมน่าอยู่